Επίσημο νόμισμα
Το Ελ Σαλβαδόρ έχει νομιμοποιήσει και χρησιμοποιεί το Bitcoin ως βασικό νόμισμα και μέσω πληρωμής αλλά τι σημαίνει αυτό; Μπορούμε όλοι να χρησιμοποιήσουμε κάποια στιγμή το Bitcoin;
Για τους περισσότερους από εμάς που χρησιμοποιούμε παραδοσιακά νομίσματα, όπου η τιμή τους δεν μεταβάλλεται τόσο εύκολα, το γεγονός να χαθεί ένα κομμάτι ή ολόκληρη η αξία των αποταμιεύσεων μας σε μια νύχτα μας είναι κάτι ανήκουστο. Μπορεί να ακούγεται παράξενο να χρησιμοποιούμε το νόμιμο χρήμα κάποιας άλλης χώρας ως δικό μας. Αλλά αυτή είναι η μοίρα που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι από μικρότερες, αναπτυσσόμενες οικονομίες. Κάτι που για να είμαστε ειλικρινείς δεν είναι καλό εφόσον έχουμε υπερπληθυσμό.
Υπερπληθυσμός και η ανάγκη για ένα νέο είδος χρήματος
Αν ήσασταν πολίτης της Ζιμπάμπουε γύρω στο 2007-08, όλες οι αποταμιεύσεις σας σε δολάρια Ζιμπάμπουε θα είχαν χάσει το 99,99% της αξίας τους μέχρι το 2009 χάρη σε ένα ποσοστό πληθωρισμού που φτάνει τα πέντε δισεκατομμύρια τοις εκατό. Έτσι, ενώ θα εξακολουθούσατε να έχετε χαρτονομίσματα των 10 και 100 δολαρίων Ζιμπάμπουε, η χώρα θα εκδίδει χαρτονομίσματα τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Παρόμοια με τη Ζιμπάμπουε, η ασταθής οικονομία πολλών αναπτυσσόμενων χωρών τις ωθεί να βασίζονται σε ένα ή περισσότερα ξένα νομίσματα αντί στο δικό τους. Πολύ συχνά, η προφανής επιλογή για αυτούς είναι να χρησιμοποιήσουν το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, το δολάριο ΗΠΑ, ως νόμιμο χρήμα. Σήμερα, χώρες όπως η Ζιμπάμπουε, το Πουέρτο Ρίκο και ο Παναμάς χρησιμοποιούν επίσημα το δολάριο ΗΠΑ ως νόμιμο χρήμα.
Όμως τα κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin αλλάζουν τα δεδομένα. Οι κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών εξετάζουν το ενδεχόμενο να υιοθετήσουν το Bitcoin ως νόμιμο χρήμα αντί να χρησιμοποιούν το δολάριο ΗΠΑ ή οποιοδήποτε άλλο νόμισμα που υποστηρίζεται από το κράτος. Για τους περισσότερους ανθρώπους, αυτή η αλλαγή θέτει το εξής ερώτημα: τι καθιστά το Bitcoin κατάλληλο ως ένα νόμιμο χρήμα για τις διεθνής οικονομίες;
Θα το μάθουμε σε αυτό το άρθρο, αλλά πρώτα ας καταλάβουμε τι είναι ένα νόμιμο είδος ανταλλαγής χρημάτων.
Ένα νέο είδος χρημάτων
Ξυπνάτε το πρωί, πηγαίνετε για τρέξιμο και στο δρόμο της επιστροφής, σταματάτε στα Starbucks για να πάρετε το πρωινό σας cafe. Στη συνέχεια περνάτε από το παντοπωλείο για να αγοράσετε δημητριακά, ψωμί και γάλα.
Αυτό που χρησιμοποιείτε για να διευθετήσετε αυτές τις συναλλαγές εξαρτάται από το πού μένετε. Εάν βρίσκεστε στις ΗΠΑ, χρησιμοποιείτε το δολάριο ΗΠΑ. Οπουδήποτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χρησιμοποιείτε το ευρώ. Ή, αν βρίσκεστε στο Ελ Σαλβαδόρ, τότε έχετε μερικές επιλογές, το δολάριο ΗΠΑ ή σε αυτήν την περίπτωση το Bitcoin που και αυτό είναι το νόμιμο χρήμα της χώρας σας.
Για να το θέσουμε απλά, νόμιμο χρήμα είναι οτιδήποτε είναι αποδεκτό νομικά από τις διοικητικές αρχές μιας χώρας ως κατάλληλο μέσο ανταλλαγής για τον διακανονισμό κάθε είδους συναλλαγών εντός της χώρας. Επιπλέον, ο νόμος μπορεί επίσης να περιορίσει τους πολίτες από τη χρήση οποιουδήποτε άλλου εκτός από το καθορισμένο νόμιμο χρήμα ως μέσο ανταλλαγής εντός των αντίστοιχων χωρών.
Ωστόσο, μια χώρα μπορεί να μην εκτυπώνει πάντα το δικό της νόμιμο χρήμα, όπως συμβαίνει σε οικονομίες που έχουν αντικατασταθεί με το δολάριο, όπως αυτή του Ελ Σαλβαδόρ. Αντίθετα, μια άλλη χώρα με πιο σταθερή οικονομία όπως οι ΗΠΑ μπορεί να εκτυπώσει και να εκχωρήσει το νόμισμά της στους πολίτες ώστε να έχουν ένα πιο σταθερό μέσο συναλλαγής.
Το πρόβλημα με τα υπάρχων νόμιμα είδη χρημάτων
Η αξία ενός παραδοσιακού νόμιμου χρήματος διέπεται από το πόσο καλά αποδίδει μια κυβέρνηση και πόσο αποτελεσματικές είναι οι πολιτικές της, τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο. Εάν η κυβέρνησή σας δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, η αξία του νομίσματος μπορεί να πέσει προκαλώντας υψηλά επίπεδα πληθωρισμού. Επιπλέον, τα νομίσματα fiat ως νόμιμα χρήματα προσφέρουν περιορισμένη ευελιξία, καθώς επικεντρώνονται γύρω από μια κεντρική οντότητα και γίνονται αποδεκτά μόνο εντός συγκεκριμένων γεωγραφικών ορίων.
Επιπλέον, οι χώρες που χρησιμοποιούν νομίσματα άλλων εθνών ως νόμιμο χρήμα επιβαρύνονται μόνο με περισσότερη οικονομική πίεση, ωθώντας τις σε μια σπείρα ατελείωτης οικονομικής εξαθλίωσης. Αυτό οδηγεί ορισμένες χώρες να θεωρούν το Bitcoin ως μια πιο ευέλικτη εναλλακτική λύση. Λοιπόν, ας ρίξουμε μια ματιά στο τι είναι τόσο ελκυστικό για το Bitcoin.
Είναι το Bitcoin κατάλληλο ως νόμιμο είδος χρημάτων;
Από τότε που το Ελ Σαλβαδόρ αποδέχτηκε το Bitcoin ως νόμιμο χρήμα, τα επιχειρήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του Bitcoin ως νόμιμο χρήμα έχουν ενταθεί.
Μερικοί πιστεύουν ότι η χρήση του Bitcoin ως μέσου ανταλλαγής είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για τους απλούς ανθρώπους λόγω της βραχυπρόθεσμης αστάθειας των τιμών του. Άλλοι λένε ότι το Bitcoin δεν είναι για όλους, καθώς δεν έχουν όλοι την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν τα υψηλά τέλη συναλλαγών του. Εξάλλου, τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης έχουν κάνει αρκετά προφανές ότι το Bitcoin καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια ισοδύναμη με ορισμένα έθνη-κράτη. Μερικοί φοβούνται επίσης ότι η ανωνυμία του Bitcoin θα προσφέρει στους εγκληματίες έναν ασφαλή κύκλο για την ανταλλαγή χρημάτων και τη χρηματοδότηση παράνομων δραστηριοτήτων.
Επομένως, δεδομένων αυτών των ανησυχιών, εξακολουθεί να έχει νόημα να χρησιμοποιείται το Bitcoin ως νόμιμο χρήμα;
Δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση σε αυτό, αλλά υπάρχουν σοβαροί λόγοι για τους οποίους το Bitcoin μπορεί πραγματικά να είναι ένα αποτελεσματικό νόμιμο χρήμα. Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα, εδώ θα ρίξουμε μια ματιά και στα δύο.
Τι καθιστά κατάλληλο το Bitcoin ως legal tender
- Ανθεκτικό στον πληθωρισμό: Το Bitcoin έχει σταθερή διαθεσιμότητα 21 εκατομμυρίων νομισμάτων και δεν μπορεί να εκτυπωθεί όπως τα νομίσματα fiat. Αυτό το καθιστά ανθεκτικό στον πληθωρισμό και τα κεφάλαια που διαθέτετε σε Bitcoin δεν μπορούν να υποτιμηθούν από την “εκτύπωση χρημάτων”.
Επιπλέον, το Bitcoin υπάρχει για περισσότερα από 11 χρόνια τώρα και είχε μόνο δύο χρόνια όπου η συνολική ετήσια αλλαγή στην αξία του κυμαινόταν αρνητικά. Αντίθετα, τα νομίσματα των χωρών που εξετάζουν το ενδεχόμενο να υιοθετήσουν Bitcoin αντιμετώπισαν σοβαρό πληθωρισμό, προκαλώντας απώλεια βιοποριστικών πόρων σε εθνικό επίπεδο, γεγονός που καθιστά το Bitcoin πολύ καλύτερη εναλλακτική λύση.
- Αποτελεσματική μονάδα λογαριασμού: Εξ ορισμού, μια λογιστική μονάδα προορίζεται για τη μέτρηση της αξίας ενός πράγματος. Από αυτή την άποψη, το Bitcoin μπορεί να είναι ιδανικό. Αυτό συμβαίνει επειδή ένα Bitcoin ισούται με 100.000.000 satoshi. Και μπορούμε εύκολα να χρησιμοποιήσουμε satoshi για να ονομάσουμε την αξία των αγαθών και των υπηρεσιών της μικρότερης κλίμακας.
- Γρήγορες και φθηνές συναλλαγές: Αν μιλάμε για ταχύτητα και κόστος συναλλαγών, το Bitcoin είναι ένας από τους ταχύτερους και φθηνότερους τρόπους συναλλαγής αξίας οπουδήποτε στον κόσμο, χάρη στο Lightning Network.
Η αποδοτικότητα των συναλλαγών του Bitcoin στο LN (Lightning Network) καθιστά το Bitcoin εξαιρετικά κατάλληλο για πιο αδύναμες οικονομίες με σημαντική εισροή εμβασμάτων. Εάν οι πολίτες μπορούν να λαμβάνουν πληρωμές Bitcoin από μέλη της οικογένειάς τους που εργάζονται στο εξωτερικό, μπορεί να εξοικονομηθούν εκατοντάδες εκατομμύρια σε χρεώσεις που καταβάλλονται σε τράπεζες και παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
- Εύκολη πρόσβαση για όλους: Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, περισσότεροι από 1,7 δισεκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως στερούνται την δυνατότητα παραδοσιακών τραπεζικών υπηρεσιών. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η πλειονότητα αυτών των ατόμων που δεν έχουν τραπεζικό λογαριασμό είναι από υποανάπτυκτες χώρες σε όλη την Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική.
Η υιοθέτηση του Bitcoin ως νόμιμο χρήμα μπορεί να προσφέρει μια ευκολότερη εναλλακτική λύση στο άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών, προκειμένου να διατεθούν οι τραπεζικές υπηρεσίες σε αυτούς. Αυτό συμβαίνει επειδή οποιοσδήποτε έχει smartphone μπορεί να έχει πρόσβαση και να χρησιμοποιεί υπηρεσίες που σχετίζονται με το Bitcoin.
- Στην διαδικασία για να γίνει πιο φιλικό προς το περιβάλλον: Το Bitcoin καταναλώνει ενέργεια ισοδύναμη με μια μικρή χώρα και η ενεργειακή του ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί μόνο από εδώ. Αλλά αυτό που είναι αξιοσημείωτο είναι ότι περισσότεροι υποστηρικτές του Bitcoin αρχίζουν να βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αν θέλουμε να εμπιστευτούμε κάποιες εκτιμήσεις, από 30% έως 60% της ενέργειας που καταναλώνεται από το Bitcoin προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.
Ακόμα κι αν οι αριθμοί είναι μικρότεροι, αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες για να γίνει το Bitcoin πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Για παράδειγμα, αμέσως μετά την υιοθέτηση του Bitcoin ως νόμιμο χρήμα, το Ελ Σαλβαδόρ ανακοίνωσε το σχέδιό του να χρησιμοποιήσει την ενέργεια που παράγεται από τα ηφαίστειά του για την εξόρυξη Bitcoin. Δεν έχουμε δει τίποτα πιο φιλικό προς το περιβάλλον από αυτό, έτσι δεν είναι;
- Διαλειτουργικότητα: Οι συναλλαγές του Bitcoin είναι ψευδώνυμες. Οι λεπτομέρειες κάθε συναλλαγής Bitcoin, από τις διευθύνσεις πορτοφολιού αποστολέα και παραλήπτη μέχρι το ποσό που καταβλήθηκε, εμφανίζονται σε ένα διαφανές, δημόσιο αρχείο αποθήκευσης. Επομένως, είναι πρακτικά λάθος να κατηγορούμε το Bitcoin ότι είναι ένα ανώνυμο νόμισμα για εγκληματίες. Για κάποιον που αναζητά την πραγματική ανωνυμία των συναλλαγών του, τα μετρητά θα ήταν μια πολύ καλύτερη εναλλακτική λύση, καθώς δεν αφήνουν ίχνη.
Ακόμη και δεδομένα από μια έκθεση Chainalysis του 2021 έδειξαν ότι το 2019, μόνο το 2,1% όλων των συναλλαγών κρυπτονομισμάτων αντιπροσώπευε εγκληματική δραστηριότητα. Το 2020, το ποσοστό μειώθηκε περαιτέρω σε μόλις 0,34%.
Μειονεκτήματα του Bitcoin ως ένα νέο είδος χρημάτων
Εξετάζοντας την δεύτερη όψη του νομίσματος που πρέπει να αντιμετωπίσουμε ανεξάρτητα από το πόσο μπορεί να μας αρέσει το Bitcoin. Όπως κάθε άλλο νόμισμα ή μέσο ανταλλαγής που υπάρχει, το Bitcoin έχει τα μειονεκτήματά του.
Το πιο γνωστό μειονέκτημα του Bitcoin είναι η υψηλή μεταβλητότητα του, αλλά αυτό είναι υποκειμενικό στο γεγονός ότι το συγκρίνουμε βραχυπρόθεσμα με ένα νόμισμα fiat. Αυτό που είναι πιο κρίσιμο είναι η τεχνική κατανόηση που πρέπει να αποκτήσει κανείς πριν χρησιμοποιήσει το Bitcoin ως τρόπο πληρωμής. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένα smartphone, η χρήση του Bitcoin εξακολουθεί να απαιτεί κάποια γνώση. Επιπλέον, ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα είναι η εξάρτηση του Bitcoin από το Διαδίκτυο, γεγονός που το θέτει ένα βήμα πίσω από τα μετρητά, καθώς δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιοχές με κακή ή καθόλου συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο.
Εκτός από αυτά, αυτό που έχουμε κυρίως είναι προκλήσεις, όχι μειονεκτήματα. Μερικές από αυτές είναι οι ανησυχίες σχετικά με την έκθεση του Bitcoin σε απειλές στο διαδίκτυο, τα ζητήματα με την φορολόγηση του, την έλλειψη ευρείας υιοθέτησης (adoption) και ούτω καθεξής.
Μπορεί στο μέλλον να κυριαρχεί σαν νόμισμα το Bitcoin;
Παρά ορισμένες προκλήσεις, οι άνθρωποι και οι κυβερνήσεις άρχισαν επιτέλους να βλέπουν τις πραγματικές δυνατότητες του Bitcoin. Το αν όλες οι χώρες το αποδέχονται ως νόμιμο χρήμα στη χώρα τους ή όχι, είναι ακόμα υπό συζήτηση, αλλά η αλλαγή συμβαίνει. Αφού το Ελ Σαλβαδόρ έκανε το Bitcoin νόμιμο χρήμα, χώρες σε όλη τη Λατινική Αμερική και πέρα από αυτήν έχουν αρχίσει να εξετάζουν αυτή τη δυνατότητα. Στη λίστα είναι ο Παναμάς, η Παραγουάη και το Μεξικό, ενώ άλλες χώρες αναμένεται σύντομα να αρχίσουν να εκδηλώνουν δημόσια την πρόθεσή τους να υιοθετήσουν το Bitcoin ως νόμιμο χρήμα και το ενδιαφέρον τους.
Συνολικά, το Bitcoin γίνεται όλο και πιο δημοφιλές μέρα με τη μέρα, και αυτό που του επιφυλάσσει το μέλλον σίγουρα θα είναι ενδιαφέρον.