Αυτοματοποίηση εργασιών
Τα έξυπνα συμβόλαια είναι αυτοματοποιημένες «συμφωνίες» μεταξύ του δημιουργού και του παραλήπτη. Γραμμένη σε κώδικα, όταν η συμφωνία ενσωματώνεται στο blockchain γίνεται αμετάβλητη καθώς και μη αναστρέψιμη. Συνήθως χρησιμοποιούνται για την αυτοματοποίηση της εκτέλεσης μιας συμφωνίας, έτσι ώστε όλα τα μέρη να μπορούν να είναι βέβαια για το αποτέλεσμα χωρίς να χρειάζονται μεσάζοντες. Μπορούν επίσης να αυτοματοποιήσουν μια ροή εργασίας, ξεκινώντας όταν πραγματοποιούνται ορισμένες συνθήκες.
Μια σύμβαση η οποία έχει εκτελεστεί (executed contract) δημιουργεί μια σύνδεση μεταξύ δύο ή περισσότερων μερών. Κάθε μέρος υπόσχεται να τηρήσει τις νομικές υποχρεώσεις στις οποίες συμφώνησε. Τα smart contracts έγιναν γνωστά από το δεύτερο πιο δημοφιλές blockchain στον κόσμο, το Ethereum, τα έξυπνα συμβόλαια έχουν συμβάλει στην δημιουργία αποκεντρωμένων εφαρμογών και άλλων χρήσεων.
‘Ένα βασικό πλεονέκτημα των δικτύων blockchain είναι η αυτοματοποίηση των εργασιών που παραδοσιακά θα απαιτούσαν ένα μεσάζοντα (3rd party). Για παράδειγμα αντί να χρειάζεται μια τράπεζα να εγκρίνει τη μεταφορά κεφαλαίων από ένα πελάτη σε έναν ελεύθερο επαγγελματία, η διαδικασία μπορεί να συμβεί αυτόματα χάρη σε ένα smart contract.Το μόνο που χρειάζεται είναι να συμφωνήσουν τα δύο μέρη σε μια ιδέα.
Ένα άλλο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι μια ρυθμιστική ομάδα η οποία θα συζητάει έναν νόμο για τους πολίτες που θα αντιπροσωπεύει. Εάν αυτά τα δύο μέρη καταλήξουν σε συμφωνία σε ένα σύστημα που βασίζεται σε blockchain, ο νόμος θα τεθεί σε ισχύ μέσω ενός executed contract.
Πως λειτουργούν τα smart contracts;
Σκεφτείτε τα smart contracts ως «αν» και «τότε» σε ψηφιακή μορφή μεταξύ δύο ή περισσότερων μερών (parties). Εάν ικανοποιηθούν οι ανάγκες μιας ομάδας, τότε η συμφωνία μπορεί να τηρηθεί και η σύμβαση να θεωρηθεί ολοκληρωμένη.
Τα έξυπνα συμβόλαια μπορούν να προγραμματιστούν ώστε να λειτουργούν για τις μάζες, αντικαθιστώντας τις κυβερνητικές εντολές και τους διαμεσολαβητές. Επιπλέον, τα smart contracts θα εξαφάνιζαν ενδεχομένως την ανάγκη των περισσότερων διαφωνιών στα δικαστήρια, εξοικονομώντας χρόνο και χρήμα στους συμμετέχοντες.
Η ασφάλεια των smart contracts οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον κώδικα που έχει γραφτεί. Στο Ethereum για παράδειγμα, τα έξυπνα συμβόλαια γράφονται στη γλώσσα προγραμματισμού Solidity η οποία είναι Turing. Αυτό σημαίνει ότι οι κανόνες είναι ενσωματωμένοι στον κώδικα του δικτύου και κανένας κακός παράγοντας δεν μπορεί να τους χειραγωγήσει. Ιδανικά αυτοί οι περιορισμοί θα μετριάζανε τις απάτες ή τις κρυφές τροποποιήσεις συμβολαίων. Τα smart contracts μπορούν να τεθούν σε ισχύ μόνο αν συμφωνήσουν όλοι οι συμμετέχοντες.
Μόλις ολοκληρωθεί ένα smart contract, η συναλλαγή καταγράφεται στο blockchain όπως οποιαδήποτε άλλη. Στη συνέχεια όλοι οι κόμβοι θα ενημερώσουν το αντίγραφό τους του blockchain με αυτή την συναλλαγή, ενημερώνοντας την νέα κατάσταση τους δικτύου.
Τώρα μπορεί να αναρωτιέστε εάν το Bitcoin (BTC) και άλλα δίκτυα μπορούν να χρησιμοποιούν smart contracts. Ως ένα σημείο κάθε συναλλαγή BTC είναι τεχνικά μια απλοποιημένη έκδοση ενός smart contract και έχουν αναπτυχθεί λύσεις επιπέδου δύο, όπως το δίκτυο Lightning, για την επέκταση της λειτουργικότητας του δικτύου.
Πλεονεκτήματα των smart contracts
Τα blockchain που χρησιμοποιούν smart contracts παρέχουν διάφορα πλεονεκτήματα όπως η ταχύτητα, η αποτελεσματικότητα, η ακρίβεια, η εμπιστοσύνη, η διαφάνεια, η ασφάλεια και η εξοικονόμηση πόρων.
Τα smart contracts χρησιμοποιούν πρωτόκολλα υπολογιστή για την αυτοματοποίηση των ενεργειών, εξοικονομώντας ώρες σε διάφορες διαφημιστικές διαδικασίες. Επιπλέον η έλλειψη μεσάζοντα στα smart contracts εξοικονομεί χρήματα ενώ όλοι οι συμμετέχοντες έχουν πλήρη ορατότητα και πρόσβαση στους όρους και στις προϋποθέσεις αυτών των συμβάσεων. Επομένως δεν υπάρχει τρόπος υπαναχώρησης μετά την υπογραφή της σύμβασης.
Επιπλέον όλα τα έγγραφα που διατηρούνται στο blockchain αντιγράφονται πολλές φορές, επιτρέποντας την επαναφορά των πρωτοτύπων σε περίπτωση απώλειας δεδομένων. Τέλος τα έξυπνα συμβόλαια είναι κρυπτογραφημένα και τα έγγραφα προστατεύονται από όλες τις παραβιάσεις. Σχετικά με τα smart contracts είναι άξιο να αναφερθεί ότι στο Cardano έχουν καταγραφεί 930 smart contracts μόλις μέχρι τις 19 Δεκεμβρίου (ξεκίνησαν 12 Σεπτεμβρίου 2021). Οι γλώσσες προγραμματισμού που χρησιμοποιούνται για τα smart contracts του Cardano ονομάζονται Marlowe, Plutus και Glow.