Το πρότυπο του χρυσού
Υπήρχε μια εποχή που δεν έπρεπε να ανησυχείτε για τις επιπτώσεις του πληθωρισμού στα οικονομικά σας. Μιλάμε για τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα – όταν τα περισσότερα εθνικά νομίσματα ήταν συνδεδεμένα με μια συγκεκριμένη ποσότητα χρυσού.
Παλιότερα, οι κυβερνήσεις των περισσότερων χωρών όριζαν μια σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ των νομισμάτων τους και του χρυσού. Αυτό σήμαινε ότι θα μπορούσατε να μπείτε σε μια τράπεζα με ένα σωρό μετρητά και να φύγετε με μια σταθερή κατανομή χρυσού και θα μπορούσατε να το κάνετε ξανά την επόμενη μέρα και την επόμενη, και να παίρνετε την ίδια ακριβώς ποσότητα χρυσού κάθε φορά σε αντίθεση με σήμερα, όπου θα έπρεπε να αντιμετωπίζετε διαφορετική ισοτιμία κάθε μέρα.
Αυτό το σύστημα ήταν αποτελεσματικό για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον ο χρυσός είναι δύσκολο να βρεθεί. Όχι μόνο η προσφορά περιορίζεται στον αριθμό των γνωστών κοιτασμάτων χρυσού, αλλά είναι επίσης δύσκολη η εξόρυξη, η διύλιση και η μεταφορά – πράγμα που σημαίνει ότι έπρεπε να γίνει πολλή δουλειά για να γίνει χρησιμοποιήσιμο. Επίσης, δεν μπορεί να παραποιηθεί, καθώς δεν μπορεί να κατασκευαστεί και είναι απίστευτα εύκολο να ελέγξετε αν ο χρυσός είναι αληθινός ή όχι.
Αυτό το σύστημα ήταν γνωστό ως το πρότυπο του χρυσού και έχει καταργηθεί εδώ και μισό αιώνα. Όπου τα νομίσματα στο παρελθόν υποστηριζόταν από μια σταθερή κατανομή χρυσού, κάτι που δεν ισχύει πια! Αντίθετα, απλώς υποστηρίζονται από την θέληση της κυβέρνησης που το εκτυπώνει/κόβει.
Και όπως θα μάθουμε σύντομα, οι αλλαγές στις οικονομικές συνθήκες τον περασμένο αιώνα ανάγκασαν τις κυβερνήσεις να τυπώνουν περισσότερο νόμισμα από ποτέ, με αποτέλεσμα κάτι που όλοι αντιμετωπίζουμε, αλλά πολλοί από εμάς δεν αναγνωρίζουμε είναι το πόση ζημιά κάνει στα οικονομικά μας.
Η μετακίνηση από τον χρυσό
Πριν φτάσουμε στο πως ο πληθωρισμός είναι εντελώς χάλια, πρέπει πρώτα να ρίξουμε μια ματιά στο πώς προέκυψαν τα νόμιμα χρήματα ή αλλιώς παραστατικά (fiat), αυτό είναι το είδος των χρημάτων που έχουμε σήμερα, που δεν υποστηρίζονται από χρυσό ή οτιδήποτε άλλο πουθενά.
Όταν οι χώρες έπρεπε να τηρήσουν τον κανόνα του χρυσού, έπρεπε να διατηρούν ένα σημαντικό απόθεμα χρυσού για να ταιριάζουν με την ποσότητα του νομίσματος σε διαθεσιμότητα.
Με άλλα λόγια, δεν μπορούσαν να εκτυπώσουν χρήματα εκτός και αν είχαν αρκετό χρυσό σε αποθέματα για να το υποστηρίξουν – δηλαδή, εκτός αν άλλαζαν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες (κάτι που έκαναν, πολλές φορές).
Αλλά καθώς οι χώρες έπρεπε να αυξήσουν τις δαπάνες τους λόγω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, διαπίστωσαν ότι ήταν περιορισμένες από τη διαθεσιμότητα χρυσού. Έτσι απλά ανέστειλαν τη δια μετατρεψιμότητα του χρυσού ή άλλαξαν την ισοτιμία του για να αυξήσουν τις ταμειακές ροές.
Αλλά το πρότυπο του χρυσού δεν σταμάτησε τελείως μέχρι τη δεκαετία του 1970, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες διέλυσαν κάτι γνωστό ως συμφωνία του Bretton Woods, που είδε άλλα νομίσματα να συνδέονται με το δολάριο ΗΠΑ (USD), το οποίο ήταν συνδεδεμένο με τον χρυσό.
Με αυτό, το δολάριο των ΗΠΑ έγινε αυτό που είναι σήμερα γνωστό ως «νόμισμα fiat» δηλαδή, ένα νόμισμα που έχει την αξία του να επιβάλλεται από την κυβέρνηση που το εκδίδει και βασίζεται στη συνεχή πίστη των χρηστών του.
Αυτό είναι το είδος των χρημάτων που χρησιμοποιούμε γενικά σήμερα, δεν έχουν καμία εγγενή αξία όπως το χρήμα βασικών προϊόντων και δεν υπάρχει όριο στο πόσο από αυτά μπορούν να εκτυπωθούν, καθώς δεν περιορίζεται από τη διαθεσιμότητα των πόρων. Με άλλα λόγια, οι κυβερνήσεις μπορούν ουσιαστικά να εκτυπώσουν χρήματα όπως και όταν χρειάζεται και για οποιονδήποτε λόγο!
Περίπου το ένα πέμπτο όλων των δολαρίων ΗΠΑ να τυπώνονται μόνο το 2020.
Η ταχέως αυξανόμενη προσφορά χρήματος, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως η αύξηση των μισθών και το κόστος παραγωγής, έχει προκαλέσει την κατάρρευση της αγοραστικής δύναμης των νομισμάτων με την πάροδο του χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι κοστίζει όλο και περισσότερο, με την πάροδο του χρόνου, για να αγοράσετε τα ίδια πράγματα.
Με άλλα λόγια, ο πληθωρισμός είναι ο λόγος που όλα δείχνουν να ακριβαίνουν με την πάροδο του χρόνου!
Πως σας επηρεάζει ο πληθωρισμός
Όπως τα περισσότερα πράγματα, η αξία ενός νομίσματος fiat εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις αλλαγές στην προσφορά και τη ζήτηση.
Όταν η προσφορά αυξάνεται και η ζήτηση μειώνεται ή παραμένει η ίδια, η αξία αυτού του νομίσματος τείνει να πέσει ενώ το αντίθετο ισχύει εάν η ζήτηση αυξάνεται ενώ η προσφορά πέφτει ή παραμένει η ίδια. Αυτή είναι η προσφορά και η ζήτηση με λίγα λόγια.
Αλλά με τα νομίσματα fiat, αυτή η ισορροπία είναι σχεδόν πάντα λοξή προς την υπερπροσφορά. Αυτή η υπερπροσφορά είναι εκεί που ξεκινούν τα προβλήματα όταν υπάρχουν απλώς πάρα πολλά νομίσματα σε διαθεσιμότητα.
Με πάρα πολλά χρήματα σε κυκλοφορία, η αξία του τείνει να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, καθιστώντας το όλο και λιγότερο πολύτιμο. Αυτό δεν είναι πολύ αισθητό όταν μετριέται από μέρα σε μέρα ή ακόμα και από μήνα σε μήνα, αλλά όταν το συγκρίνετε με τη δεκαετία, η ζημιά γίνεται σαφής.
Εάν είστε εδώ και αρκετές δεκαετίες, μπορεί να έχετε ήδη παρατηρήσει πώς τα χρήματα δεν φτάνουν τόσο μακριά όσο παλιά αυτό οφείλεται στον πληθωρισμό. Συνολικά, η αγοραστική δύναμη του δολαρίου ΗΠΑ (USD) έχει μειωθεί περισσότερο από 90 τοις εκατό τα τελευταία 100 χρόνια και περισσότερο από 30 τοις εκατό τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Για να το θέσουμε σε μια προοπτική, 100 $ το 2021 θα σας φέρουν λιγότερο από το ένα δέκατο από ό,τι θα ήταν πριν από 100 χρόνια, ή μόλις τα δύο τρίτα από αυτά που θα έβγαιναν το 2001. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η τιμή ενός McDonald’s Big Mac έχει αυξηθεί από 0,45 $ τη δεκαετία του 1960 σε 5,66 $ το 2021.
Για παράδειγμα αν δούμε πως η τιμή του καφέ έχει επηρεαστεί από τον πληθωρισμό το 1970 μπορούσες να πάρεις έναν καφέ με 0.25$ ενώ μέχρι το 2019 κόστιζε 1.59$.
Όπως μπορείτε να φανταστείτε, το να κρατάτε χρήματα στην τράπεζα ή απλά να κρατάτε μετρητά για μεγάλες χρονικές περιόδους μπορεί να οδηγήσει σε δραματική απώλεια αγοραστικής δύναμης αυτό ισχύει σίγουρα εάν το επιτόκιο που λαμβάνετε (τα χρήματα που κερδίζετε για να έχετε τα χρήματά σας σε μια τράπεζα) δεν καλύπτει τον πληθωρισμό.
Και αυτό είναι αν η τράπεζά σας είναι αρκετά γενναιόδωρη για να πληρώσει ακόμη και τόκους που πολλοί δεν το κάνουν. Και μερικοί επιβάλλουν ακόμη και αρνητικά επιτόκια, που σημαίνει ότι στην πραγματικότητα χάνετε χρήματα για τη διατήρηση των κεφαλαίων σας σε μια τράπεζα!
Αυτό δεν είναι μόνο ένα πρόβλημα που επηρεάζει το δολάριο ΗΠΑ (USD), σχεδόν κάθε σύγχρονο νόμισμα υποφέρει από πληθωρισμό, ενώ ορισμένα υποφέρουν ακόμη και από «υπερπληθωρισμό» λόγω εξαιρετικά ραγδαίων αυξήσεων στο κόστος των αγαθών.
Γιατί τα κεφάλαια των crypto είναι ενάντια στον πληθωρισμό
Τα τελευταία χρόνια, τα κρυπτονομίσματα έχουν αναδειχθεί ως ένα από τα πιο δημοφιλή αντί σταθμά έναντι του πληθωρισμού, καθώς ορισμένες από τις ιδιότητές τους μπορούν να τα καταστήσουν ανθεκτικά στη μείωση της αγοραστικής δύναμης που συνήθως βιώνουν τα νομίσματα fiat με την πάροδο του χρόνου.
Πολλά κρυπτονομίσματα, συμπεριλαμβανομένων των Bitcoin (BTC), Litecoin (LTC) και Cardano (ADA) έχουν μια σταθερή μέγιστη προσφορά που δεν μπορεί να ξεπεραστεί εύκολα σε αντίθεση με τα περισσότερα νομίσματα fiat που δεν έχουν μέγιστο όριο προσφοράς.
Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε πάντα να είστε σίγουροι πόσες ακριβώς μονάδες ενός κρυπτονομίσματος θα υπάρχουν ποτέ – ενώ για τα νομίσματα fiat, είστε ουσιαστικά στην ιδιοτροπία της κυβέρνησης. Με τα κρυπτονομίσματα, από την άλλη πλευρά, μόνο η κοινότητα μπορεί να αποφασίσει εάν θα πρέπει να εφαρμοστούν οποιεσδήποτε αλλαγές ενισχύοντας τους πολλούς και όχι τους λίγους.
Επιπλέον, έχουν επίσης ένα γνωστό, προβλέψιμο ποσοστό πληθωρισμού που δεν εξαρτάται από το περιβάλλον οικονομικό περιβάλλον, αλλά αντ’ αυτού φτιάχνεται σε επίπεδο πρωτοκόλλου. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτός ο ρυθμός πληθωρισμού (νέα νομίσματα που εισέρχονται στην κυκλοφορία κάθε χρόνο) στην πραγματικότητα μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, καθιστώντας το κέρμα αποπληθωριστικό.
Κάποιοι θα υποστήριζαν επίσης ότι σε αντίθεση με τα νομίσματα fiat που δεν έχουν όριο προσφοράς και δεν υποστηρίζονται από κάποιο εμπόρευμα, η σπανιότητα πολλών κρυπτονομισμάτων είναι αυτή που τους δίνει τουλάχιστον μέρος της αξίας τους.
Μοιάζουν λίγο με χρυσό από αυτή την άποψη, γι’ αυτό μερικοί άνθρωποι αποκαλούν το Bitcoin «ψηφιακό χρυσό».
Όπως πιθανότατα έχετε ακούσει μέχρι τώρα, τα περισσότερα κρυπτονομίσματα έχουν δει την αξία τους να εκτοξεύεται έναντι νομισμάτων fiat όπως το δολάριο ΗΠΑ (USD), η λίρα (GBP) και το κινεζικό γουάν (CNY) με το Bitcoin μόνο να σκαρφαλώνει 340% έναντι του USD στο πέρυσι.
Αυτή η ανάπτυξη μπορεί να είναι ένα απλό υποπροϊόν της αυξανόμενης χρήσης τους ως αντιστάθμισης έναντι του πληθωρισμού, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να αναγνωρίζουν τη ζημιά που προκαλεί ο πληθωρισμός.
Κοιτάζοντας το μέλλον
Ο πληθωρισμός είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε όλοι, αλλά συχνά δεν αναγνωρίζουμε πόσο προβληματικός μπορεί να είναι ειδικά όταν μετριέται σε χρόνια και δεκαετίες.
Αλλά χάρη στα κρυπτονομίσματα, είναι πλέον δυνατό να ανακτήσουμε τον έλεγχο των οικονομικών μας και να αποφύγουμε να δούμε την αξία των χρημάτων μας να διαβρώνεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου.
Ως εκ τούτου, τα κρυπτονομίσματα συχνά χαιρετίζονται ως το πιθανό «μέλλον του χρήματος», προστατεύουν από την οικονομική παρακμή και έχουν δει τεράστια ανάπτυξη τόσο στην αξία όσο και στην υιοθέτησή τους καθώς οι άνθρωποι κάνουν τη μετάβαση.